Ngày 14/10/2015, Chính phủ ra Nghị quyết số 36a/NQ-CP về Chính phủ điện tử, trong đó đã chỉ ra một trong những giải pháp là: đẩy mạnh đổi mới, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý nhà nước, nhất là trong việc giải quyết thủ tục hành chính, cung cấp dịch vụ công trực tuyến đối với những lĩnh vực cấp thiết, liên quan đến người dân và doanh nghiệp. Quán triệt Nghị quyết của Chính phủ, được sự chỉ đạo sâu sát của lãnh đạo Bộ, trong thời gian qua, Cục Quản lý xuất nhập cảnh đã chủ động nghiên cứu, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin vào hầu hết các mặt công tác quản lý xuất nhập cảnh (QLXNC) và đã đạt được những kết quả quan trọng, mang tính đột phá, như xây dựng hệ thống cấp thị thực điện tử cho người nước ngoài (NNN); xây dựng và triển khai Hệ thống tiếp nhận, xử lý tờ khai điện tử đề nghị cấp hộ chiếu của công dân qua mạng Internet; triển khai hệ thống khai báo, tiếp nhận và quản lý thông tin tạm trú của NNN trên nền Internet. Cục QLXNC cũng phối hợp với các đơn vị chức năng để truyền tải thông tin dữ liệu cấp chứng minh nhân dân (CMND) phục vụ cho công tác xét duyệt nhân sự cấp hộ chiếu cho công dân.

     Việc ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác QLXNC thời gian qua không chỉ đáp ứng yêu cầu, chủ trương của Chính phủ về cải cách thủ tục hành chính, góp phần tạo môi trường thông thoáng để thu hút đầu tư nước ngoài, thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội, mà còn là giải pháp nâng cao hiệu quả công tác quản lý nhà nước về xuất nhập cảnh nói riêng, về an ninh quốc gia nói chung, tạo điều kiện để công an các đơn vị, địa phương thực hiện có hiệu quả các biện pháp phòng ngừa, đấu tranh với các hoạt động xâm phạm an ninh quốc gia và trật tự an toàn xã hội. Kết quả của việc ứng dụng công nghệ thông tin vào công tác QLXNC trong thời gian qua đã mang lại một số lợi ích sau đây:

      Một là, đơn giản hoá các thủ tục hành chính trên tất cả các mặt công tác QLXNC. Công dân Việt Nam có thể lựa chọn khai tờ khai đề nghị cấp hộ chiếu qua mạng Internet, nhận kết quả cấp hộ chiếu tại nhà qua đường bưu điện; công dân của 80 quốc gia có thể thực hiện xin thị thực điện tử nhập cảnh Việt Nam qua mạng Internet mà không cần có cơ quan, tổ chức trong nước bảo lãnh; các cơ quan, tổ chức, cá nhân trong nước bảo lãnh cho NNN nhập cảnh không cần đến trụ sở Cục QLXNC nộp hồ sơ, mà có thể giao dịch qua hệ thống điện tử; sau khi nhập cảnh, NNN có thể thông qua các cơ sở lưu trú để khai báo tạm trú trên mạng Internet, mà không phải đến trực tiếp công an phường, xã để khai báo tạm trú.

Thực hiện đơn giản hoá các thủ tục hành chính trên tất cả các mặt công tác
quản lý xuất nhập cảnh.

     Hai là, nâng cao hiệu quả công tác quản lý nhà nước về an ninh quốc gia trên lĩnh vực xuất nhập cảnh. Chủ động kiểm tra, phát hiện các đối tượng chưa được xuất cảnh, dựa trên thông tin đề nghị cấp hộ chiếu do công dân khai qua mạng Internet; việc xét duyệt nhân sự cấp hộ chiếu cho công dân được chặt chẽ hơn, đảm bảo đúng nhân thân thông qua việc khai thác dữ liệu cấp CMND. Việc tổ chức cho các cơ sở lưu trú khai báo thông tin tạm trú của NNN trên nền Internet giúp Công an các địa phương thực hiện có hiệu quả công tác quản lý NNN và tạo quan hệ phối hợp chặt chẽ với các cơ sở lưu trú trong công tác quản lý cư trú NNN, đồng thời đảm bảo thông tin tạm trú của NNN được tiếp nhận, tập hợp đầy đủ, khai thác kịp thời.

     Ba là, góp phần phòng ngừa, đấu tranh có hiệu quả với các hoạt động xâm phạm an ninh quốc gia và trật tự an toàn xã hội. Giải pháp cấp hộ chiếu trên cơ sở khai thác, đối chiếu với dữ liệu cấp CMND đã bước đầu mang lại hiệu quả trong việc ngăn chặn các đối tượng phạm tội ở trong nước thay tên, đổi họ để trốn ra nước ngoài. Đặc biệt, với việc triển khai hệ thống khai báo, tiếp nhận quản lý thông tin tạm trú của NNN trên nền Internet tại tất cả 63 tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương đã giúp các đơn vị nghiệp vụ khai thác thông tin về NNN đang cư trú ở các địa phương nhanh chóng, chính xác hơn.

     Trong thời gian tới, xu hướng chủ đạo trên toàn cầu vẫn là hợp tác và phát triển; cùng với chính sách đối ngoại rộng mở, thân thiện, hợp tác, Việt Nam sẽ tiếp tục hội nhập với thế giới; công dân Việt Nam xuất cảnh ra nước ngoài và NNN nhập cảnh, cư trú, hoạt động tại Việt Nam sẽ ngày càng gia tăng cả về số lượng và thành phần. Mặt khác, trong bối cảnh thế giới đang có nhiều biến động phức tạp, hoạt động khủng bố có xu hướng gia tăng, các thế lực thù địch và tội phạm tăng cường thông qua đường xuất nhập cảnh để hoạt động xâm phạm an ninh quốc gia và trật tự an toàn xã hội của nước ta thì cần chú trọng nâng cao hiệu quả công tác quản lý nhà nước về an ninh quốc gia trên lĩnh vực này. Vì vậy, việc ứng dụng công nghệ thông tin góp phần cải cách hành chính trên lĩnh vực QLXNC vẫn luôn là một yêu cầu, nhiệm vụ quan trọng, cấp thiết.

Ứng dụng công nghệ thông tin góp phần cải cách hành chính trên lĩnh vực quản lý xuất nhập cảnh.

      Để đảm bảo thực hiện nhiệm vụ này, trong thời gian tới, Cục QLXNC sẽ tiếp tục đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin vào công tác chuyên môn, trong đó tập trung vào một số nội dung trọng tâm sau:

      Một là, tiếp tục mở rộng triển khai hệ thống tiếp nhận, xử lý tờ khai điện tử đề nghị cấp hộ chiếu cho công dân Việt Nam. Hiện hệ thống đã được triển khai cài đặt cho 20 Công an địa phương có số lượng lớn công dân đề nghị cấp hộ chiếu. Thời gian tới sẽ tiếp tục mở rộng triển khai hệ thống cho các địa phương còn lại.

     Hai là, nâng cấp hệ thống cấp thị thực điện tử cho NNN nhập cảnh Việt Nam. Hiện nay, Chính phủ đồng ý cho phép mở rộng số nước được cấp thị thực điện tử, do vậy việc nâng cấp hệ thống là cần thiết.

     Ba là, tổ chức triển khai thực hiện Đề án sản xuất và phát hành Hộ chiếu điện tử Việt Nam. Đây là đề án quan trọng nhằm đáp ứng mục tiêu, yêu cầu nhiệm vụ của công tác quản lý XNC trong tình hình mới, cụ thể: (1) Sản xuất và phát hành Hộ chiếu điện tử Việt Nam theo tiêu chuẩn ICAO, hình thức đẹp, chất lượng bền và có khả năng chống giả cao; (2) Ứng dụng công nghệ nhận dạng sinh trắc học, tiến hành hiện đại hoá và tự động hoá công tác kiểm soát cửa khẩu, tạo thuận lợi cho việc xuất nhập cảnh của công dân Việt Nam và khách nước ngoài; (3) Thúc đẩy hợp tác quốc tế trên lĩnh vực XNC, tăng cường đấu tranh phòng chống khủng bố và các hoạt động phi pháp, chia sẻ và trao đổi thông tin giữa các nước trong khu vực và trên thế giới về hộ chiếu mất, hộ chiếu hết giá trị.

      Bốn là, trang bị hệ thống cổng kiểm soát tự động (autogate) cho các Công an cửa khẩu cảng hàng không quốc tế. Việc đưa vào sử dụng hệ thống autogate sẽ rút ngắn thời gian làm thủ tục cho khách xuất nhập cảnh; tiết kiệm nhân lực kiểm soát viên và hộ chiếu phát hành do khách sử dụng hệ thống cửa kiểm soát tự động (autogate) không cần phải đóng dấu kiểm chứng vào hộ chiếu; tăng cường công tác an ninh, chống giả mạo giấy tờ xuất nhập cảnh; góp phần nâng cao vị thế của Việt Nam trong quá trình hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng hiện nay, đặc biệt là trong lĩnh vực QLXNC và kiểm tra, kiểm soát biên giới.

Cổng kiểm soát tự động (autogate) làm thủ tục cho khách xuất nhập cảnh
được lắp đặt tại Cảng hàng không quốc tế Nội Bài.

      Năm là, xây dựng Trung tâm thông tin chỉ huy của Cục QLXNC với hệ thống thiết bị hiện đại, tích hợp nhiều phân hệ kỹ thuật, nhằm mục đích thực hiện tốt chức năng thu thập, xử lý thông tin đầy đủ, chính xác, kịp thời, phục vụ công tác chỉ huy, chỉ đạo, điều hành hiệu quả các mặt, lĩnh vực công tác của lực lượng xuất nhập cảnh./.

Phạm Hoàng Điệp - Tuyên truyền