Chuyên đề: Phân cấp giải quyết thủ tục hành chính trong lĩnh vực quản lý xuất nhập cảnh đáp ứng yêu cầu chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Quyết định số Quyết định số 1015/QĐ-TTg ngày 30/8/2022.

1. Quán triệt mục tiêu, quan điểm của Đảng về cải cách hành chính, ngày 15/7/2021, Chính phủ ban hành Nghị quyết số 76/NQ-CP về Chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2021 - 2030. Tại Nghị quyết đã xác định, một trong những nhiệm vụ trọng tâm cải cách hành chính 10 năm tới là cải cách thể chế của nền hành chính và nâng cao hiệu lực, hiệu quả tổ chức thi hành pháp luật; công tác cải cách hành chính phải được tiến hành một cách quyết liệt, đồng bộ, hiệu quả; rà soát, cắt giảm, đơn giản hóa điều kiện kinh doanh, thành phần hồ sơ và tối ưu hóa quy trình giải quyết thủ tục hành chính trên cơ sở ứng dụng mạnh mẽ công nghệ thông tin; bãi bỏ các rào cản hạn chế quyền tự do kinh doanh, cải thiện, nâng cao chất lượng môi trường đầu tư kinh doanh, bảo đảm cạnh tranh lành mạnh, bình đẳng, minh bạch; đổi mới và nâng cao hiệu quả thực hiện cơ chế một cửa, một cửa liên thông trong giải quyết thủ tục hành chính; đẩy mạnh thực hiện thủ tục hành chính trên môi trường điện tử để người dân, doanh nghiệp có thể thực hiện dịch vụ mọi lúc, mọi nơi, trên các phương tiện khác nhau.

Triển khai Nghị quyết của Chính phủ, ngày 30/8/2022, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 1015/QĐ-TTg phê duyệt phương án phân cấp trong giải quyết thủ tục hành chính thuộc phạm vi quản lý của các bộ, cơ quan ngang bộ. Theo đó, trong lĩnh vực quản lý xuất nhập cảnh thực hiện phân cấp giải quyết đối với 05 nhóm thủ tục hành chính, gồm: ⁽¹⁾ nhóm thủ tục trình báo mất thẻ ABTC, ⁽²⁾ nhóm thủ tục trình báo mất hộ chiếu phổ thông, ⁽³⁾ nhóm thủ tục xác nhận, cung cấp thông tin liên quan đến xuất nhập cảnh của công dân Việt Nam, ⁽⁴⁾ nhóm thủ tục cấp giấy thông hành biên giới Việt Nam - Lào cho công dân Việt Nam có hộ khẩu thường trú ở tỉnh có chung đường biên giới với Lào và ⁽⁵⁾ nhóm thủ tục trình báo mất giấy thông hành. Thực hiện phân công của lãnh đạo Bộ, Cục Quản lý xuất nhập cảnh đã chủ trì phối hợp chặt chẽ với các đơn vị nghiệp vụ thuộc Bộ, cơ quan chức năng của Quốc hội, Chính phủ, Bộ Tư pháp, Bộ Quốc phòng, Bộ Ngoại giao … tham mưu, đề xuất lãnh đạo Bộ Công an báo cáo Chính phủ trình Quốc hội thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam và Luật Nhập cảnh, xuất cảnh, quá cảnh, cư trú của người nước ngoài tại Việt Nam (có hiệu lực từ ngày 15/8/2023); báo cáo Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 09/2023/QĐ-TTg ngày 12/4/2023 quy định về trình tự, thủ tục, thẩm quyền, cấp và quản lý thẻ đi lại doanh nhân APEC (có hiệu lực từ ngày 10/7/2023). Quá trình xây dựng văn bản, nội dung phân cấp giải quyết thủ tục hành chính trong lĩnh vực quản lý xuất nhập cảnh theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ đã được rà soát, đánh giá và quy phạm hóa, tạo cơ sở pháp lý thực hiện phân cấp giải quyết đối với: ⁽¹⁾ nhóm thủ tục trình báo mất thẻ ABTC và ⁽²⁾ nhóm thủ tục trình báo mất hộ chiếu phổ thông tại Quyết định số 1015/QĐ-TTg.

Hiện nay, A08 đang tiếp tục phối hợp với các đơn vị liên quan xây dựng dự thảo hồ sơ Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định số 76/2020/NĐ-CP ngày 01/7/2020 của Chính phủ quy định chi tiết đối tượng, trình tự, thủ tục, thẩm quyền cấp, thu hồi, hủy giá trị sử dụng giấy thông hành (Nghị định số 76) và Nghị định số 77/2020/NĐ-CP ngày 01/7/2020 của Chính phủ quy định việc quản lý, khai thác thông tin trong cơ sở dữ liệu quốc gia về xuất nhập cảnh; dịch vụ công trực tuyến phục vụ cấp, quản lý, kiểm soát hộ chiếu của công dân Việt Nam; kiểm soát xuất nhập cảnh bằng cổng kiểm soát tự động (Nghị định số 77) để tiếp tục thực hiện phân cấp giải quyết đối với 03 nhóm thủ tục hành chính trong lĩnh vực quản lý xuất nhập cảnh còn lại tại Quyết định số 1015/QĐ-TTg[1]. Ngoài nội dung sửa đổi, bổ sung về phân cấp giải quyết thủ tục hành chính trong lĩnh vực quản lý xuất nhập cảnh, dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số nội dung khác liên quan đến việc mở rộng đối tượng đề nghị cung cấp thông tin xuất nhập cảnh trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về xuất nhập cảnh; bỏ xác nhận của Trưởng Công an cấp xã về nhân thân, thân nhân và nơi cư trú tại một số mẫu ban hành kèm theo Nghị định số 76 và Nghị định số 77… Cụ thể:

Một là, sửa đổi, bổ sung khoản 1, khoản 3 Điều 5 Nghị định số 76 theo hướng:

- Các mẫu M01, M02 ban hành kèm theo Nghị định số 76 và mẫu M03 ban hành kèm theo Nghị định số 77 để bỏ yêu cầu xác nhận của Trưởng Công an xã, phường, thị trấn đối với các trường hợp:

+ Người mất năng lực hành vi dân sự, người có khó khăn trong nhận thức và làm chủ hành vi theo quy định của Bộ luật Dân sự, người chưa đủ 14 tuổi đề nghị cấp giấy thông hành;

+ Gửi đơn trình báo mất giấy thông hành qua đường bưu điện;

+ Gửi đơn đề nghị xác nhận, cung cấp thông tin liên quan xuất nhập cảnh của công dân Việt Nam qua đường bưu điện.

- Hồ sơ nộp đề nghị cấp giấy thông hành cho người chưa đủ 14 tuổi không phải nộp nộp bản sao Giấy khai sinh hoặc trích lục khai sinh trong trường hợp người chưa đủ 14 tuổi đã được cấp mã số định danh cá nhân.  

Hai là, sửa đổi, bổ sung khoản 2 Điều 7 Nghị định số 76 để phân cấp giải quyết thủ tục cấp giấy thông hành biên giới Việt Nam - Lào.

- Công dân Việt Nam đăng ký thường trú tại xã, phường, thị trấn có chung đường biên giới với Lào nộp hồ sơ tại Công an xã, phường, thị trấn nơi người đó đăng ký thường trú.

- Công dân Việt Nam đăng ký thường trú tại huyện, thị xã, thành phố trực thuộc tỉnh có chung đường biên giới với Lào (không thuộc trường hợp đăng ký thường trú tại xã, phương, thị trấn có chung đường biên giới với Lào) nộp hồ sơ tại Công an huyện, thị xã, thành phố nơi người đó đăng ký thường trú.

- Công dân Việt Nam đăng ký thường trú ở tỉnh có chung đường biên giới với Lào nhưng không thuộc 02 trường hợp nêu trên nộp hồ sơ tại cơ quan Quản lý xuất nhập cảnh Công an tỉnh nơi người đó đăng ký thường trú.

- Công dân Việt Nam không đăng ký thường trú ở tỉnh có chung đường biên giới với Lào nhưng làm việc trong các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp có trụ sở tại tỉnh có chung đường biên giới với Lào nộp hồ sơ tại cơ quan Quản lý xuất nhập cảnh Công an tỉnh nơi cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp người đó làm việc có trụ sở.

Ba là, sửa đổi, bổ sung khoản 1 Điều 9 và bổ sung khoản 1a Điều 9 Nghị định số 76 về thời hạn và thẩm quyền giải quyết cấp giấy thông hành đảm bảo phù hợp với phương án phân cấp giải quyết đối với nhóm thủ tục cấp giấy thông hành biên giới Việt Nam - Lào cho công dân Việt Nam có hộ khẩu thường trú ở tỉnh có chung đường biên giới với Lào.

Bốn là, sửa đổi, bổ sung khoản khoản 1 Điều 11 Nghị định số 76 để đơn giản hóa thủ tục trình báo mất giấy thông hành ở trong  nước theo hướng, người bị mất giấy thông hành trực tiếp nộp hoặc gửi đơn trình báo mất giấy thông hành cho Cơ quan quản lý xuất nhập cảnh Công an tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương hoặc Công an cấp huyện, cấp xã nơi thuận lợi (theo quy định hiện hành, việc thực hiện tại cơ quan cấp giấy thông hành).

Năm là, bổ sung khoản 1a và sau khoản 1 Điều 6 Nghị định số 77 để mở rộng đối tượng được đề nghị cung cấp thông tin trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về xuất nhập cảnh; theo đó, bổ sung quy định các cơ quan Đảng, Quốc hội được đề nghị cung cấp thông tin về xuất nhập cảnh trong Cở sở dữ liệu quốc gia về xuất nhập cảnh của cán bộ, công chức làm việc tại cơ quan để phục vụ công tác quản lý.

Sáu là, sửa đổi, bổ sung Điều 7 Nghị định số 77 để phân cấp giải quyết thủ tục cung cấp, xác nhận thông tin liên quan xuất nhập cảnh của công dân Việt Nam cho công an cấp tỉnh, cấp huyện; theo đó, công dân có thể thực hiện đề nghị cung cấp, xác nhận thông tin liên quan xuất nhập cảnh của bản thân tại cơ quan quản lý xuất nhập cảnh Bộ Công an hoặc cơ quan quản lý xuất nhập cảnh Công an tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương nơi thuận lợi hoặc Công an huyện, thị xã, thành phố nơi thường trú, tạm trú. Việc cung cấp thông tin xuất nhập cảnh theo đề nghị của cơ quan, tổ chức sẽ do cơ quan quản lý Cơ sở dữ liệu quốc gia về xuất nhập cảnh hoặc Cơ quan quản lý xuất nhập cảnh Công an tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương nơi cơ quan, tổ chức có trụ sở thực hiện.

Bảy là, sửa đổi, bổ sung khoản 1 Điều 15 Nghị định số 76 và khoản 1 Điều 12 Nghị định số 77 để bổ sung hình thức thực hiện các thủ tục cấp, trình báo mất giấy thông hành và xác nhận, cung cấp thông tin liên quan xuất nhập cảnh của công dân Việt Nam trên môi trường điện tử.

Nội dung dự thảo Nghị định đã bám sát các Nghị quyết của Đảng, Chính phủ về công tác cải cách hành chính và chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Quyết định số 1015. Tiếp tục tạo điều kiện hơn nữa cho người dân, cơ quan, tổ chức trong thực hiện các thủ tục hành chính trong lĩnh vực xuất nhập cảnh; đáp ứng chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và lãnh đạo Bộ trong triển khai thực hiện Quyết định số 06/QĐ-TTg ngày 06/01/2022 của Thủ tướng Chính phủ về phát triển, ứng dụng dữ liệu về dân cư, định danh, xác thực điện tử phục vụ chuyển đổi số quốc gia giai đoạn 2022-2025, tầm nhìn đến 2030, đồng thời góp phần thực hiện có hiệu quả các Hiệp định về biên giới giữa Việt Nam - Campuchia, Việt Nam - Lào, Việt Nam - Trung Quốc.  

2. Thực hiện quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, Cục Quản lý xuất nhập cảnh đã tham mưu, đề xuất lãnh đạo Bộ Công an gửi dự thảo hồ sơ Nghị định để lấy ý kiến của 06 Bộ, 25 UBND tỉnh có biên giới trên đất liền và đăng tải lên Cổng thông tin điện tử của Bộ Công an, Chính phủ để lấy ý kiến rộng rãi của các cơ quan, tổ chức, cá nhân. Đến nay, Cục Quản lý xuất nhập cảnh đã nhận được ý kiến tham gia của 06/06 Bộ, 19/25UBND tỉnh có biên giới trên đất liền (trong đó, có 01 Bộ và 06 UBND tỉnh nhất trí nội dung dự thảo hồ sơ Nghị định). Trên cơ sở ý kiến tham gia, Cục Quản lý xuất nhập cảnh đã chủ trì, phối hợp các đơn vị liên quan tổng hợp, tiếp thu, giải trình, hoàn thiện dự thảo hồ sơ Nghị định báo cáo xin ý kiến các đồng chí Thứ trưởng. Hiện hồ sơ dự thảo Nghị định đang trình đồng chí Bộ trưởng duyệt ký công văn đề nghị Bộ Tư pháp thẩm định. Sau khi có ý kiến thẩm định của Bộ Tư pháp, Cục Quản lý xuất nhập cảnh sẽ nghiên cứu, giải trình tiếp thu ý kiến thẩm định của Bộ Tư pháp, hoàn thiện hồ sơ, báo cáo đồng chí Bộ trưởng trình Chính phủ đảm bảo đúng quy trình, thủ tục theo quy định của Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật./.