Ngày 07/11/2022, Thủ tướng Chính phủ đã ký ban hành Nghị định số 93/2022/NĐ-CP về quản lý, bảo đảm an ninh, trật tự tại cửa khẩu đường hàng không. Việc ban hành Nghị định là cơ sở pháp lý quan trọng trong công tác bảo đảm an ninh trật tự của Công an cửa khẩu nói chung và lực lượng Công an nhân dân nói riêng; khắc phục những vướng mắc, bất cập trong công tác quản lý, phối hợp tại cửa khẩu còn tồn tại trong nhiều năm nay. 

Thời gian qua, lưu lượng người xuất nhập cảnh qua các cửa khẩu tăng ổn định (trung bình mỗi năm tăng 17% so với năm trước). Lượt người xuất nhập cảnh tại cửa khẩu đường hàng không chiếm 64,5% trên tổng số lượt người xuất nhập cảnh tại tất cả các cửa khẩu của Việt Nam. Cùng với đó, tình hình các vụ việc vi phạm về an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội xảy ra tại cửa khẩu đường hàng không vẫn diễn biến phức tạp, trong đó có những vụ việc nghiêm trọng như tấn công mạng, phá hoại cảng hàng không, đe dọa khủng bố,... Trong bối cảnh đó, các quy định pháp luật về an ninh trật tự chưa cụ thể, chặt chẽ. 

Từ những vấn đề nêu trên, lãnh đạo Bộ Công an chỉ đạo đề xuất xây dựng Nghị định của Chính phủ quy định việc quản lý, bảo đảm an ninh trật tự tại cửa khẩu đường hàng không là cần thiết và giao cho Cục Quản lý xuất nhập cảnh chủ trì, phối hợp với các đơn vị liên quan xây dựng Nghị định về quản lý đường hàng không xây dựng Nghị định. Đây là Nghị định khó do không được luật giao, liên quan đến nhiều cơ quan, ban ngành và đặt ra nhiều vấn đề trong công tác quản lý an ninh, trật tự tại cửa khẩu đường hàng không.

Ngày 29/4/2022, Bộ Công an họp công bố Quyết định thành lập Ban soạn thảo, Tổ biên tập xây dựng Nghị định

Nghị định quy định rõ: Việc quản lý, bảo đảm an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội tại cửa khẩu đường hàng không; khu vực cửa khẩu đường hàng không; trách nhiệm của các bộ, ngành và UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương có cửa khẩu đường hàng không; trách nhiệm của cơ quan quản lý nhà nước chuyên ngành tại cửa khẩu đường hàng không.

Đại tá Nguyễn Bá Tuấn, Phó Cục trưởng Cục Quản lý xuất nhập cảnh phát biểu

Trong đó, phạm vi khu vực cửa khẩu đường hàng không bao gồm các khu vực thực hiện việc xuất cảnh, nhập cảnh, quá cảnh của người, phương tiện, xuất khẩu, nhập khẩu, quá cảnh của hàng hóa, có ranh giới rõ ràng, được đặt biển báo theo quy định, gồm: Khu vực nhà ga hành khách: khu vực thực hiện thủ tục xuất cảnh, nhập cảnh, quá cảnh của người, phương tiện vận tải; khu vực thực hiện thủ tục hải quan; khu vực đảo hành lý; khu vực kho lưu giữ hàng hóa, hành lý ký gửi, hành lý thất lạc. Khu vực nhà ga hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu, quá cảnh; kho hàng hóa xuất khẩu; kho hàng hóa nhập khẩu. Khu vực sân đỗ tàu bay: khu vực tàu bay xuất cảnh, nhập cảnh, quá cảnh; khu vực xếp dỡ, chuyển tải, khu vực bãi chứa hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu, quá cảnh. Khu vực khác liên quan hoạt động xuất cảnh, nhập cảnh, quá cảnh của người; xuất khẩu, nhập khẩu, quá cảnh hàng hóa, phương tiện vận tải trong trường hợp chuyến bay quốc tế được cấp phép đến địa điểm không phải cảng hàng không.

Phạm vi khu vực cách ly xuất nhập cảnh nằm trong khu vực cửa khẩu đường hàng không được tính từ bục kiểm soát xuất cảnh đến cửa tàu bay và từ cửa tàu bay đến bục kiểm soát nhập cảnh. Trường hợp tàu bay đỗ tại sân đỗ, không gian phía trong phương tiện vận chuyển hành khách từ cửa khởi hành đến cửa lên tàu bay xuất cảnh và từ cửa xuống tàu bay nhập cảnh đến cửa vào khu vực làm thủ tục nhập cảnh được coi là khu vực cách ly xuất nhập cảnh.

Bên cạnh đó, Nghị định cũng quy định cụ thể dòng lưu chuyển hành khách, hàng hóa, hành lý của hành khách tại cửa khẩu đường hàng không, cụ thể:Về dòng lưu chuyển hành khách, đối với hành khách nhập cảnh, hành khách khi xuống tàu bay thực hiện lần lượt theo trình tự thủ tục kiểm dịch y tế, kiểm dịch động vật, thực vật mang theo (nếu có), thủ tục kiểm soát nhập cảnh, thủ tục hải quan.

Đối với hành khách xuất cảnh, hành khách thực hiện lần lượt theo trình tự thủ tục hàng không, thủ tục kiểm soát xuất cảnh, thủ tục hải quan và soi chiếu an ninh hàng không. Đối với hành khách quá cảnh, hành khách khi xuống tàu bay thực hiện lần lượt theo trình tự thủ tục kiểm dịch, kiểm tra soi chiếu an ninh hàng không. Trong thời điểm xảy ra dịch bệnh, dòng lưu chuyển hành khách có thể được điều chỉnh theo các quy định phòng, chống bệnh truyền nhiễm của Bộ Y tế.

Về dòng lưu chuyển hàng hóa, hành lý của hành khách, đối với hàng hóa nhập khẩu, hành lý của hành khách nhập cảnh không đi cùng hành khách khi xuống tàu bay, thực hiện lần lượt theo trình tự thủ tục kiểm dịch (y tế, động vật, thực vật), thủ tục hải quan. Đối với hàng hóa xuất khẩu, hành lý của hành khách xuất cảnh không đi cùng hành khách, thực hiện lần lượt theo trình tự thủ tục kiểm dịch (y tế, động vật, thực vật), thủ tục hải quan và soi chiếu an ninh hàng không.

Nghị định cũng quy định các biện pháp bảo đảm an ninh, trật tự tại khu vực cửa khẩu đường hàng không như: Tuần tra, kiểm soát, phòng ngừa, phát hiện, xử lý các hành vi vi phạm pháp luật; giám sát hoạt động của người, phương tiện tại khu vực cửa khẩu đường hàng không bằng các phương tiện, thiết bị kỹ thuật; các biện pháp khác theo quy định của Luật Công an nhân dân, Luật An ninh quốc gia và pháp luật khác có liên quan.

(Ảnh: bocongan.gov.vn)

Về biện pháp bảo đảm an ninh, trật tự tại khu vực cách ly xuất nhập cảnh: Kiểm soát người vào, ra khu vực cách ly xuất nhập cảnh; tuần tra, kiểm soát, phòng ngừa, phát hiện, xử lý vi phạm pháp luật tại khu vực cách ly xuất nhập cảnh; giám sát hoạt động của người, phương tiện tại khu vực cách ly xuất nhập cảnh bằng các phương tiện, thiết bị kỹ thuật; các biện pháp khác theo quy định của Luật Công an nhân dân, Luật An ninh quốc gia và pháp luật khác có liên quan. Trường hợp có nguy cơ đe dọa an ninh quốc gia nhưng chưa đến mức ban bố tình trạng khẩn cấp cần áp dụng biện pháp kiểm soát đặc biệt tại cửa khẩu đường hàng không theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Công an chủ trì, điều chỉnh luồng di chuyển hành khách phù hợp yêu câu bảo đảm an ninh, trật tự; bố trí lực lượng tuần tra, thiết lập chốt kiểm tra an ninh tại các vị trí cần thiết, giám sát toàn bộ khu vực cửa khẩu đường hàng không, đặt biển cấm, biển hạn chế hoạt động Nghị định được ban hành là cơ sở pháp lý vô cùng quan trọng trong công tác bảo đảm an ninh trật tự của Công an cửa khẩu nói chung và lực lượng Công an nhân dân nói riêng; khắc phục những vướng mắc, bất cập phát sinh từ thực tiễn thi hành các văn bản quy phạm pháp luật. 

Thứ trưởng Lương Tam Quang phát biểu tại phiên họp

Việc ban hành Nghị định giúp hoàn thiện cơ sở pháp lý, triển khai các biện pháp ngăn ngừa, phát hiện, đấu tranh, xử lý các hành vi vi phạm pháp luật tại cửa khẩu đường hàng không.

Đồng thời cũng hỗ trợ các cơ quan quản lý nhà nước chuyên ngành tại cửa khẩu đường hàng không có sự phối hợp chặt chẽ, nâng cao hiệu quả trong công tác quản lý, bảo đảm an ninh trật tự tại cửa khẩu đường hàng không, góp phần tạo dựng môi trường an toàn, hiệu quả, thu hút khách du lịch quốc tế tới Việt Nam qua các cửa khẩu đường hàng không./.